Μία στις 250 γυναίκες ηλικίας κάτω των 30 ετών (μεταξύ αυτών και ποσοστό έως 2,5% των κοριτσιών εφηβικής ηλικίας) και τουλάχιστον 1 στις 100 στις ηλικίες 30-39 ετών παρουσιάζουν πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια ή αλλιώς πρόωρη εμμηνόπαυση.
Η κατάσταση μπορεί να εκδηλωθεί οποιαδήποτε στιγμή της ζωής τους, πριν ή αφότου αποκτήσουν παιδιά ή ενόσω ακόμα προγραμματίζουν την οικογένειά τους.
Όποτε κι αν εμφανιστεί, ο ψυχικός και σωματικός της αντίκτυπος είναι μεγάλος. Τα κορίτσια και οι γυναίκες που την εκδηλώνουν, την βιώνουν σαν ένα σιωπηλό πένθος που πλήττει την αυτοεκτίμησή τους, όπως είχε δείξει πριν από λίγα χρόνια βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Climacteric, την Επιθεώρηση της Διεθνούς Εταιρείας Εμμηνόπαυσης (IMS).
Συχνά μάλιστα αποτελεί αληθινό σοκ που συνοδεύεται από πολλές αρνητικές εκβάσεις για την ψυχική υγεία, με υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, αγχωδών διαταραχών και διαταραγμένης εικόνας σώματος, σύμφωνα με άλλη μελέτη που είχε δημοσιευθεί στο ίδιο περιοδικό. Χώρια τα σωματικά συμπτώματα που εξαντλούν τις ασθενείς.
Κοινό εύρημα των μελετών για τον ψυχοσωματικό αντίκτυπο της πρόωρης εμμηνόπαυσης είναι ότι οι γυναίκες θα ήθελαν περισσότερη ενημέρωση για την κατάστασή τους. Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ, δίνει τις απαντήσεις στα συνηθέστερα ερωτήματα των ασθενών.
Τι είναι η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια;
Είναι η απώλεια της ωοθηκικής λειτουργίας σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών. Οι γυναίκες που πάσχουν από αυτήν δεν έχουν ωορρηξία κάθε μήνα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι έχουν μικρότερο από τον φυσιολογικό αριθμό ωοθυλακίων ή δυσλειτουργία των ωοθηκών.
Ποιος είναι φυσιολογικά ο ρόλος των ωοθηκών;
Οι ωοθήκες παράγουν τις ορμόνες του γυναικείου φύλου (οιστρογόνα και προγεστερόνη), σε αντίδραση με άλλες ορμόνες (την FSH και την LH) οι οποίες παράγονται από έναν αδένα του εγκεφάλου που λέγεται υπόφυση. Όλες αυτές οι ορμόνες αλληλεπιδρούν φυσιολογικά κάθε μήνα στο πλαίσιο του εμμήνου κύκλου, που οδηγεί στην ωρίμανση ενός ωοθυλακίου και στην απελευθέρωση του ωαρίου που φιλοξενεί. Στην πρώιμη ωοθηκικών ανεπάρκεια οι ωοθήκες παύουν να παράγουν φυσιολογικά επίπεδα οιστρογόνων και μπορεί να μην παράγουν ωάρια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ωοθηκικής ανεπάρκειας;
* Άστατη έμμηνος ρύση (κυρίως διαφορά στη διάρκεια της αιμορραγίας, αλλαγή στη ροή του αίματος ή και αμμηνόρροια για τουλάχιστον 3 μήνες στη σειρά)
* Εξάψεις
* Νυκτερινές εφιδρώσεις
* Μείωση της ερωτικής επιθυμίας
* Οξυθυμία
* Πόνος κατά το σεξ
* Λέπτυνση και ξηρότητα του κόλπου
Ωστόσο μερικές γυναίκες εξακολουθούν να έχουν φυσιολογική έμμηνο ρύση και κανένα σύμπτωμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις η διάγνωση γίνεται με ειδικές ορμονικές εξετάσεις.
Σε τι διαφέρει η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια από την κλιμακτήριο;
Η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη, ενώ της πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας τα 27. Επιπλέον, όταν η γυναίκα έχει εμμηνόπαυση, δεν διαθέτει πλέον ωοθυλάκια από τα οποία θα απελευθερωθούν ωάρια και έτσι δεν έχει πια έμμηνο ρύση. Στην πρώιμη ωοθηκικών ανεπάρκεια, όμως, μπορεί να έχει ακόμα ωοθυλάκια τα οποία όμως δυσλειτουργούν ή δεν είναι επαρκή. Έτσι, εξακολουθεί να έχει έμμηνο ρύση αλλά αυτή είναι άστατη (η διαταραχή της εμμήνου ρύσεως είναι ένα από τα βασικά ύποπτα συμπτώματα της πρόωρης εμμηνόπαυσης). Βέβαια, η άστατη έμμηνος ρύση μπορεί να έχει και άλλες αιτίες, γι’ αυτό και απαιτείται ενδελεχής διερεύνηση.
Τι προκαλεί την πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια;
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων & Γυναικολόγων (ACOG), στο 80-90% των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται συγκεκριμένη αιτία και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής (δηλαδή αγνώστου αιτιολογίας). Στο 4% των περιπτώσεων υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι αυτοάνοση κατάσταση, δηλαδή προκαλείται από υπερλειτουργία του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος της γυναίκας. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η αιτία μπορεί να είναι:
* Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία για καρκίνο
* Ορισμένες χρωμοσωμικές ανωμαλίες
* Ενδοκρινικές παθήσεις, όπως ο υποπαραθυρεοειδισμός και ο υποαδρεναλισμός.
* Εγχειρήσεις στην πύελο (π.χ. υστερεκτομή με αφαίρεση των ωοθηκών)
* Ορισμένα διηθητικά ή λοιμώδη ιογενή νοσήματα
Σημειώνεται ότι επειδή η αυτοανοσία είναι σημαντικός παράγοντας πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας, οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό αυτοανοσίας (κυρίως υποθυρεοειδισμό, λεύκη, ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωρίαση, ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn) πρέπει πριν την ηλικία των 35 ετών να υποβάλλονται σε εξέταση ωοθηκικής εφεδρείας (ΑΜΗ) και να προβαίνουν σε κρυοσυντήρηση ωαρίων.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Οι γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια υποβάλλονται σε ορμονικές εξετάσεις που συνήθως δείχνουν ότι έχουν πολύ αυξημένα επίπεδα FSH και χαμηλά επίπεδα οιστραδιόλης (είναι οιστρογόνο). Το εύρημα αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί σε δύο διαφορετικές αιματολογικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν με διαφορά τουλάχιστον 4 εβδομάδων η μία από την άλλη. Αν η γυναίκα εξακολουθεί να έχει έμμηνο ρύση, η εξέταση πρέπει να γίνει την 2η έως 4η ημέρα της περιόδου. Υποβάλλεται επίσης στην εξέταση αίματος ΑΜΗ για την ωοθηκική εφεδρεία και σε υπερηχογράφημα ωοθηκών.
Θα χρειαστώ άλλες εξετάσεις;
Στο πλαίσιο της διερεύνησης γίνονται εξετάσεις θυρεοειδούς και σακχαρώδη διαβήτη, διότι μερικές φορές η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια σχετίζεται με αυτά τα νοσήματα. Μπορεί επίσης να γίνουν εξετάσεις των χρωμοσωμάτων (έλεγχος καρυότυπου), καθώς και μέτρηση οστικής πυκνότητας (η έλλειψη των οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσει στην οστεοπόρωση).
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Η κύρια θεραπεία είναι ορμονική, διότι πρέπει να γίνει υποκατάσταση των ορμονών που φυσιολογικά θα παρήγαγαν οι ωοθήκες έως την εμμηνόπαυση. Η ορμονοθεραπεία καταπραΰνει τα συμπτώματα και υποστηρίζει την οστική, καρδιαγγειακή και σεξουαλική υγεία της ασθενούς.
Θα μπορέσω να αποκτήσω παιδί;
Η γονιμότητα των ασθενών μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να διατηρηθεί. Yπολογίζεται ότι ποσοστό 5-10% των γυναικών μένουν έγκυοι με φυσικό τρόπο, δίχως υποβοήθηση, ενώ οι υπόλοιπες χρειάζονται υποβοήθηση, συνήθως εξωσωματική με δανεικά ωάρια. Ειδικά οι γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών μπορούν να δοκιμάσουν mini IVF (ή εξωσωματική σε φυσικό κύκλο) πριν προχωρήσουν στη χρήση δανεικών ωαρίων. Και στις γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια, όμως, ο σημαντικότερος παράγοντας γονιμότητας είναι η ηλικία.
Μπορεί να υπάρξουν συνέπειες για την υγεία μου;
Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσουν στην πρόωρη οστεοπόρωση και να αυξήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Επομένως, η γυναίκα πρέπει να υιοθετεί υγιεινές συνήθειες (π.χ. να μην καπνίζει, να τρέφεται υγιεινά, να γυμνάζεται). Επειδή εξάλλου η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια έχει και σημαντικό ψυχικό αντίκτυπο, είναι σημαντικό για τις ασθενείς να μιλούν ανοικτά για το πρόβλημά τους και να ζητούν βοήθεια από τον κοινωνικό τους περίγυρο ή και τους ειδικούς.
Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η πιο συνηθισμένη κακοήθεια ανάμεσα σε αυτές που εκδηλώνονται στο αναπαραγωγικό σύστημα των γυναικών. Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων παρουσιάζεται σε ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών. Από την άλλη πλευρά, η προσβολή γυναικών κοντά στην ηλικία των 40 ετών ή και νεότερων παρατηρείται σε ποσοστό 3-5%, με τη γενετική προδιάθεση να παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτά τα πλαίσια. Σε ό,τι αφορά στους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου, οι διεθνείς έρευνες έχουν δείξει πως η νόσος εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες που είναι άτεκνες ή παχύσαρκες και αυτές που πάσχουν από αυξημένη αρτηριακή πίεση ή σακχαρώδη διαβήτη.
Στην εμμηνόπαυση, η εμφάνιση αιμόρροιας από τον κόλπο είναι το βασικό σύμπτωμα που θέτει την υποψία καρκίνου του ενδομητρίου. Στις μικρότερες ηλικίες και ιδιαίτερα σε όσες έχουν παράγοντες κινδύνου για τη νόσο, οι ανωμαλίες στην περίοδο (αυξημένη ποσότητα αίματος, μεγαλύτερη διάρκεια) και η απώλεια αίματος μεταξύ των περιόδων πρέπει να κινητοποιήσουν τις γυναίκες προς αναζήτηση ιατρικής φροντίδας. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι οι αυξημένες, ενίοτε δύσοσμες, κολπικές εκκρίσεις και, και σε πιο προχωρημένα στάδια, ο πόνος ή το αίσθημα πίεσης χαμηλά στην κοιλιά, οι θρομβώσεις, η απώλεια σωµατικού βάρους και η αδυναµία.
Τα θεραπευτικά δεδομένα
Όλοι γνωρίζουν πως η θεραπεία εκλογής για τον καρκίνο του ενδομητρίου είναι η ολική αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή), των σαλπίγγων και των ωοθηκών. Η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου, συχνά, περιλαμβάνει και την αφαίρεση λεμφαδένων (πυελικών και παραορτικών). Αν και η τελευταία συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο διεγχειρητικών και απώτερων επιπλοκών (π.χ. αιμορραγία, τραυματισμούς νεύρων, λεμφοίδημα στα πόδια, λεμφοκύστεις), σπάνια αναδεικνύει μεταστάσεις στο αρχικό στάδιο της νόσου. Περαιτέρω, με βάση τα αποτελέσματα μεγάλων, τυχαιοποιημένων μελετών, ο λεμφαδενικός καθαρισμός στον καρκίνο του ενδομητρίου δεν φαίνεται να βελτιώνει την πρόγνωση των ασθενών.
Η αξία της τεχνικής του λεμφαδένα-φρουρού
Ο λεμφαδένας-φρουρός είναι ο πρώτος λεμφαδένας που δέχεται λέμφο από τον όγκο και, επομένως, έχει τη μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι προσβεβλημένος επί λεμφαδενικών μεταστάσεων. Για πολλά χρόνια η τεχνική του λεμφαδένα-φρουρού ήταν ευρύτερα γνωστή από τον καρκίνο του μαστού και το μελάνωμα. Πλέον, προοπτικές και αναδρομικές μελέτες υποστηρίζουν την αξία του σε αρκετές ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου (όπως επίσης και τραχήλου, αιδοίου). Πιο συγκεκριμένα, μετά την κατάλληλη παθολογοανατομική επεξεργασία (ultrastaging), η τεχνική του λεμφαδένα-φρουρού συνδέεται με την αναγνώριση περισσότερων μεταστάσεων, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η πιθανότητα των επιπλοκών που επιφέρει για τις ασθενείς ο πλήρης λεμφαδενικός καθαρισμός. Σημειώνεται πως μεγάλες επιστημονικές εταιρείες του εξωτερικού (National Comprehensive Cancer Network, Society of Gynecologic Oncology) αποδέχονται την παραπάνω τεχνική για τη σταδιοποίηση αρκετών περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου. Παρ’ όλα αυτά, ως βασική προϋπόθεση για την υϊοθέτησή της θέτουν την άρτια εκπαίδευση και εμπειρία του Γυναικολόγου Χειρουργού σε αυτή.
Πώς βοηθά τον εντοπισμό τυχόν λεμφαδενικών μεταστάσεων το ρομποτικό σύστημα DaVinci Xi
Βασικός πυλώνας της τεχνικής του λεμφαδένα-φρουρού είναι η σωστή εντόπισή του στη διάρκεια του χειρουργείου. Η διεθνής βιβλιογραφία έχει δείξει πως η χρησιμοποίηση της χρωστικής ICG (indocyanine green) στον καρκίνο του ενδομητρίου είναι πολύ πιο αξιόπιστη, συγκριτικά με άλλες μεθόδους, για αυτό το σκοπό. Απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση για τη χρήση της είναι η ύπαρξη ειδικής κάμερας που να την αναγνωρίζει, αφού ο «βαμμένος» λεμφαδένας-φρουρός δεν φαίνεται με το ανθρώπινο μάτι ή τις κάμερες που χρησιμοποιούνται στην κλασική λαπαροσκόπηση . Αντίθετα, αυτό διασφαλίζεται με τη ρομποτική χειρουργική με το σύστημα DaVinci Xi, λόγω της ενσωματωμένης κάμερας Firefly που διαθέτει.
Το πρώτο χειρουργείο σε Ελληνίδα ασθενή
Πρόσφατα, μια ασθενής με καρκίνο του ενδομητρίου, χειρουργήθηκε με αυτό τον τρόπο από τον κ. Βασίλη Σιούλα, Μαιευτήρα - Γυναικολόγο, με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία στο διεθνούς φήμης Memorial Sloan Kettering Cancer Center της Νέας Υόρκης. Εκεί απέκτησε και τη μεγάλη εμπειρία στις ρομποτικές επεμβάσεις με την τεχνική του λεμφαδένα-φρουρού και τη χρήση ICG.
Η γυναίκα, η οποία διένυε την 6η δεκαετία της ζωής της, εμφάνισε κολπικές αιμορραγίες και ο λεπτομερής γυναικολογικός έλεγχος έδειξε αρχόμενο καρκίνο του ενδομητρίου. Η ασθενής επέλεξε να μην υποβληθεί σε ανοικτό χειρουργείο και προτίμησε την πρωτοποριακή, για τα ελληνικά δεδομένα, ρομποτική επέμβαση που περιγράφηκε. Έτσι, πέρα από τα οφέλη ως προς τη ακριβέστερη διερεύνηση τυχόν λεμφαδενικών μεταστάσεων, απέφυγε τις μεγάλες τομές του ανοικτού χειρουργείου, που προδιαθέτουν σε λοιμώξεις, συνοδεύονται από μετεγχειρητικό πόνο, καθυστερούν την ανάρρωση και επιβάλλουν πολυήμερη νοσηλεία.
Σύμφωνα με τον κ. Σιούλα, «στις μέρες μας και με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες από το εξωτερικό, οι τεχνικές της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (λαπαροσκόπηση και ρομποτική χειρουργική) έχουν αντικαταστήσει τα παραδοσιακά ανοικτά χειρουργεία, σε αυτές τις περιπτώσεις των ασθενών. Το ρομποτικό σύστημα τελευταίας γενιάς DaVinci Xi πλεονεκτεί όμως, αφού μας δίνει τη δυνατότητα, λόγω της ενσωματωμένης κάμερας Firefly που διαθέτει, να αναγνωρίζουμε με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια τους λεμφαδένες που έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίζουν μεταστάσεις και να τους αφαιρούμε».
Τα πλεονεκτήματα που δίνει στις ασθενείς το ρομποτικό σύστημα DaVinci Xi
Σύμφωνα με τον κ. Σιούλα, τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής αντιμετώπισης αρκετών περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου με την τεχνική του λεμφαδένα-φρουρού και τη χρήση της χρωστικής ICG, στην οποία υπεβλήθηκε η ασθενής, είναι:
• η διασφάλιση της αφαίρεσης των πιο σημαντικών από ογκολογικής πλευράς λεμφαδένων, δηλαδή η μεγαλύτερη ακρίβεια στη χειρουργική επέμβαση
• η μείωση του κινδύνου διεγχειρητικών και απώτερων επιπλοκών, όπως αναφέρθηκαν ανωτέρω
• ο πολύ λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
• η ταχύτερη ανάρρωση των ασθενών. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολύ συχνά απαιτείται νοσηλεία μόλις 24 ωρών, ενώ οι γυναίκες μπορούν να επιστρέψουν στη δουλειά τους σε διάστημα 2 εβδομάδων
• το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα στις χειρουργικές τομές
του Καθηγητή Νευρολογίας Σπύρου Κονιτσιώτη
Σημαντικά διαφοροποιημένη είναι τα τελευταία χρόνια η συμβουλευτική των γιατρών γύρω από το θέμα της κύησης σε γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με Πολλαπλή Σκλήρυνση, αφού η βαθύτερη γνώση γύρω από την ασθένεια, αλλά και η κυκλοφορία βελτιωμένων θεραπειών έχουν επιτρέψει στους γιατρούς να έχουν μεγαλύτερη “ευελιξία” στη διαχείριση μίας προγραμματισμένης, ή μη, εγκυμοσύνης.
Ποια είναι ωστόσο εκείνα τα στοιχεία που συνέβαλαν στο να αλλάξει η θεραπευτική προσέγγιση των γυναικών με ΣκΠ που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά; Η “στροφή” αυτή, συνοπτικά, συνδέεται με δύο βασικές παραμέτρους: Η πρώτη αφορά στις πληροφορίες που διαθέτουμε πλέον για την “συμπεριφορά” της ίδιας της ασθένειας και δεύτερη αφορά στην ύπαρξη τουλάχιστον ενός σκευάσματος, της Οξικής Γλατιραμέρης (20 & 40mg), πουπλέον δεν φέρει αντένδειξη χορήγησης καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ειδικότερα για τη σχέση Πολλαπλής Σκλήρυνσης- Εγκυμοσύνης, αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες παραγωγικής ηλικίας είναι ότι η κύηση λειτουργεί όντως ως τροποποιητής (modifier) της δραστηριότητας της νόσου, χωρίς ωστόσο να επιδρά αρνητικά στην εξέλιξή της. Κι αυτό διότι η συχνότητα των υποτροπών επανέρχεται στα προ εγκυμοσύνης επίπεδα περίπου εντός ενός έτους.
Παράλληλα, από χρόνια ερευνών έχει φανεί πως η ΣκΠ δεν σχετίζεται με ανεπιθύμητα συμβάντα κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, είτε αυτός γίνεται με εξώθηση, είτε με επισκληρίδιο, είτε με καισαρική. Αρνητικές επιπτώσεις, επίσης, δεν έχουν καταγραφεί ούτε για την περίοδο κατά την οποία η ασθενής θηλάζει.
Εξίσου σημαντικός παράγοντας για την αλλαγή στη συμβουλευτική των ασθενών στάθηκε ωστόσο η άρση της αντένδειξης κατά την εγκυμοσύνη της Οξικής Γλατιραμέρης (20 & 40mg), καθώς για πρώτη φορά έφερε στα χέρα των γιατρών μία ανοσοτροποποιητική θεραπεία πρώτης γραμμής που δεν απαιτεί διακοπή πριν τη σύλληψη ούτε κατά την εγκυμοσύνη, υπό την προϋπόθεση πάντα βέβαια ότι η εκτίμηση οφέλους- κινδύνου “γέρνει” πως τη συνέχιση της αγωγής.
Η Οξική Γλατιραμέρη
Η απουσία αντένδειξης στην Οξική Γλατιραμέρη, για όλη τη διάρκεια της κύησης, πρέπει να σημειωθεί, ήρθε για να αλλάξει δραστικά την θεραπευτική προσέγγιση της νόσου σε ασθενείς με ΣκΠ που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, δεδομένου ότι τα περισσότερα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα δεν συστήνονται ή δεν επιτρέπονται κατά την διάρκεια της κύησης.
Πιο συγκεκριμένα, από τις τέσσερις υπάρχουσες ανοσοτροποποιητικές θεραπείες η μόνη που δεν απαγορεύεται κατά την εγκυμοσύνη είναι η Οξική Γλατιραμέρη, καθώς η μεν Ιντερφερόνη-β έχει σχετιστεί με χαμηλότερο μέσο βάρος γέννησης, βραχύτερο μέσο μήκος γέννησης και πρόωρο τοκετό, η δε Τεριφλουνομίδη έχει δείξει εμβρυοτοξικότητα σε μελέτες σε ζώα, ενώ για τον ΦουμαρικόΔιμεθυλεστέρα υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα στον άνθρωπο.
Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά την ασφάλεια χρήσης τους κατά τον θηλασμό, για την Οξική Γλατιραμέρη και τον ΦουμαρικόΔιμεθυλεστέρα δεν έχει καταγραφεί απέκκριση στο ανθρώπινο σώμα, για την Ιντερφερόνη-β έχει παρατηρηθεί περιορισμένη απέκκριση στο ανθρώπινο γάλα, ενώ για την Τεριφλουνομίδη έχει καταγραφεί απέκκριση στο γάλα αρουραίων.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η ασφάλεια της ουσίας έχει επιβεβαιωθεί μέσα από μακροχρόνιες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι ενδεικτικό εξάλλου ότι από την παρακολούθηση περισσότερων από 5.000 κυήσεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ, διαπιστώθηκε ότι η ουσία δεν σχετίζεται με χαμηλή μέση τιμή βάρους γέννησης ή αυτόματες αποβολές, ενώ δεν φάνηκε να συνδέεται ούτε και με αύξηση της πιθανότητας για πρόωρο τοκετό, με δυσμορφίες, συγγενείς ανωμαλίες, αλλά και με τοξικότητα προς το έμβρυο.
Σπυρίδων Κονιτσιώτης
Καθηγητής Νευρολογίας
Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ο εμβολιασμός εναντίον του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας όχι μόνο δεν προκαλεί προβλήματα γονιμότητας όπως φοβόντουσαν κάποιοι ειδικοί, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να βελτιώνει τις πιθανότητες σύλληψης σε μερικές γυναίκες, σύμφωνα με νέα ευρήματα.
Στην πρώτη του είδους μελέτη, επιστήμονες από τη Βοστώνη ανακάλυψαν ότι οι γυναίκες με ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων ως φαίνεται ωφελούνται από τον εμβολιασμό, ενώ οι υπόλοιποι εμβολιασμένοι άνδρες και γυναίκες διατηρούν τις ίδιες πιθανότητες σύλληψης με τα ανεμβολίαστα άτομα.
Ο ιός HPV μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Ορισμένα στελέχη του προκαλούν καρκίνο και άλλα κονδυλώματα, ενώ σχετίζεται και με μειωμένη ποιότητα σπέρματος και μειωμένα ποσοστά εγκυμοσύνης.
Η έναρξη μαζικών εμβολιασμών εναντίον του πριν από περισσότερο από μία δεκαετία πιστεύεται ότι μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει στην εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και στη σημαντική μείωση των νέων κρουσμάτων από πολλές άλλες μορφές καρκίνου που επίσης σχετίζονται με το σεξ (π.χ. του στόματος, του πέους, του πρωκτού, του στοματοφάρυγγα κ.λπ.).
Ωστόσο μερικοί ειδικοί και μέλη του κοινού αναρωτιούνται εάν τα εμβόλια για τον HPV θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τη μελλοντική γονιμότητα των κοριτσιών και των αγοριών που το κάνουν και που συνήθως βρίσκονται στην εφηβεία (στην χώρα μας δεν συνιστάται στα έφηβα αγόρια, αλλά στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες συνιστάται και σε αυτά).
Για να διερευνήσουν το θέμα, επιστήμονες από τη Σχολή Δημοσίας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και άλλα ερευνητικά κέντρα, μελέτησαν 3.483 γυναίκες και 1.022 άνδρες, ηλικίας 21 έως 45 ετών, οι οποίοι προσπαθούσαν να αποκτήσουν παιδιά.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό Pediatric and Perinatal Epidemiology, παρακολούθησαν τους εθελοντές τους επί 12 μήνες ή έως ότου επετεύχθη εγκυμοσύνη (όποιο συνέβη πρώτο). Κατά την έναρξη της μελέτης, το 33,9% των γυναικών ήσαν εμβολιασμένες εναντίον του ιού HPV - το ίδιο και το 5,2% των ανδρών.
Η ανάλυση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν έδειξε ότι και στα δύο φύλα ήταν μηδαμινή η συσχέτιση ανάμεσα στον εμβολιασμό και τις πιθανότητες σύλληψης.
Όταν, όμως, οι επιστήμονες εξέτασαν τις υποκατηγορίες του δείγματός τους, διαπίστωσαν ότι στις γυναίκες με ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης ή φλεγμονώδους νόσου της πυέλου, ο εμβολιασμός συσχετιζόταν με αύξηση κατά 35% των πιθανοτήτων σύλληψης.
Οι γυναίκες αυτές ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για μόλυνση με ιό HPV, σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
«Η μελέτη αυτή δεν βρήκε καμία αρνητική επίδραση του εμβολιασμού για τον HPV στη γονιμότητα, αλλά αντιθέτως υποδηλώνει ότι μπορεί να την προστατεύει σε άτομα που έχουν κάποιο άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα», σχολιάζει ο χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Δημήτρης Μπιλάλης, MBBCh, MMedSc, CCST, FRCOG, ειδικός στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και Ενδοσκοπική Χειρουργική. «Τα ευρήματα αυτά πρέπει να εφησυχάσουν όσους διστάζουν να εμβολιαστούν, φοβούμενοι ότι ο εμβολιασμός θα έχει συνέπειες στη γονιμότητά τους».
Η λοίμωξη με κάποιο από τα στελέχη του ιού HPV είναι τόσο συνηθισμένη στους σεξουαλικά ενεργούς ανθρώπους, ώστε πιστεύεται πως οι περισσότεροι μολύνονται κάποια στιγμή στη ζωή τους, αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν το αντιλαμβάνονται διότι δεν εκδηλώνουν ύποπτα συμπτώματα.
«Τόσο ο HPV όσο και η υπογονιμότητα αποτελούν δύο θέματα που απασχολούν μεγάλο ποσοστό των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, οι οποίες συχνά αντιμετωπίζουν το δίλημμα αν ο εμβολιασμός θα μπορούσε να υπονομεύσει τη μελλοντική απόκτηση παιδιών ή αν η μόλυνσή τους θα μπορούσε να έχει την ίδια συνέπεια και ποιο από τα δύο είναι τελικά προτιμότερο», λέει ο Δρ. Μπιλάλης. «Η διενέργεια και δημοσίευση μίας αντικειμενικής έρευνας που επιβεβαιώνει όχι μόνο την ασφάλεια του συγκεκριμένου εμβολιασμού, αλλά και την θετική επίδρασή του στη γονιμότητα των γυναικών που ήδη είναι μολυσμένες με κάποιο σεξουαλικό νόσημα, είναι πραγματικά ανεκτίμητη».
Στις 20 Μαΐου 2017, τρέχουμε όλοι μαζί στον Πειραιά για καλό σκοπό! Συμμετέχουμε στο “Endomarch Piraeus Night Run by Stoiximan.gr” για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση για την Ενδομητρίωση, τη χρόνια γυναικεία πάθηση που ταλαιπωρεί χιλιάδες γυναίκες παγκοσμίως!
Το “ENDOMARCH PIRAEUS NIGHT RUN by Stoiximan.gr” πραγματοποιείται από την ΑμΚΕ “AWARE” στο πλαίσιο του παγκόσμιου κινήματος “Endomarch Worldwide” που δραστηριοποιείται σε 63 πόλεις & χώρες του κόσμου και ευαισθητοποιεί το ευρύ κοινό για αυτή την ‘άγνωστη’ και ‘ύπουλη’ γυναικολογική πάθηση. Μία στις δέκα γυναίκες παγκοσμίως υποφέρουν καθημερινά από Ενδομητρίωση ενώ άλλες δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν από αυτήν!
Η ευαισθητοποίηση μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση, την περίθαλψη αλλά και τη σωστή αντιμετώπιση και θεραπεία. Μπορούμε μαζί να απαλύνουμε τον πόνο και να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των γυναικών που πάσχουν.
Τρέχουμε μαζί… στο 1o Night Run του Πειραιά, το Σάββατο 20 Μαΐου, στις 20:00 για 5 ή 10 χιλιόμετρα! Αλλιώς περπατάμε για 2.5 χιλιόμετρα! Κόστος συμμετοχής από 5 ευρώ.
Ευαισθητοποιούμαστε και ευαισθητοποιούμε… για να βάλουμε τέλος στην άγνοια και να αντιμετωπίσουμε την Ενδομητρίωση και την γυναικεία υγεία σωστά!
Δήλωσε Συμμετοχή στο www.endomarch.gr μέχρι τις 15 Μαΐου!
Μέρος των Εσόδων του "Endomarch Piraeus Night Run/March by Stoiximan.gr" θα δοθούν και στον "ΞΕΝΩΝΑ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΒΙΑΣ" του ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ! Η Δράση με αυτόν τον τρόπο σκοπεύει να στηρίξει φέτος - εκτός από την ενημέρωση για την Ενδομητρίωση και τις χρόνιες γυναικολογικές παθήσεις - και μια σημαντική προσπάθεια προς όφελος των γυναικών και την καταπολέμηση της βίας. Μια εξίσου σημαντική προσπάθεια για τις γυναίκες στην οποία αξίζει να συνεισφέρουμε!
Ξέρετε πότε άρχισε η τελευταία σας περίοδο ή πόσες μέρες διήρκεσε; Αν όχι, ίσως είναι ώρα να αρχίσετε να προσέχετε τον έμμηνο κύκλο σας, γιατί η καταγραφή του θα σας βοηθήσει αφενός να καταλάβετε τι είναι φυσιολογικό για εσάς, αφετέρου να αναγνωρίσετε τυχόν σημαντικές αλλαγές που θα μπορούσαν να σημαίνουν κάτι σοβαρό.
Η έμμηνος ρύση (ή εμμηνόρροια ή περίοδος) είναι αποτέλεσμα της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων, άλλοι από τους οποίους πηγάζουν από τον ίδιο τον οργανισμό (π.χ. κεντρικό νευρικό σύστημα, ωοθήκες, μήτρα) και άλλοι είναι εξωγενείς.
Οι περισσότερες γυναίκες έχουν εμμηνόρροια για τέσσερις έως επτά ημέρες κάθε 28 ημέρες (έμμηνος κύκλος), αν και σε γενικές γραμμές θεωρούνται φυσιολογικοί οι κύκλοι από 21 έως 35 ημέρες.
Ωστόσο στο τουλάχιστον 30% των κοριτσιών και των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας παρατηρείται διαταραχή του εμμήνου κύκλου από καιρό σε καιρό, με αποτέλεσμα είτε να έχουν έμμηνο ρύση νωρίτερα ή αργότερα από το αναμενόμενο, είτε να «χάνουν» μία ή περισσότερες περιόδους, να έχει η εμμηνόρροια διάρκεια μικρότερη ή μεγαλύτερη από το σύνηθες, να αλλάζει η ποσότητα ή ακόμα και το χρώμα του αίματος κ.λπ.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτού του είδους οι διαταραχές δεν οφείλονται σε κάτι σοβαρό, αλλά μερικές φορές είναι απαραίτητο να γίνει λεπτομερής διερεύνηση γιατί πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ (www.gynecologie.gr), εξηγεί ποιες είναι οι πιο χαρακτηριστικές διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές αιτίες τους και πότε πρέπει μια γυναίκα να απευθυνθεί στον γιατρό.
Τί εννοούμε όταν λέμε διαταραχή του κύκλου;
Η διαταραχή του κύκλου σημαίνει μία σειρά από διαφορετικά συμπτώματα ή καταστάσεις που μπορεί να συνυπάρχουν. Έτσι, μιλάμε για διαταραχή του κύκλου όταν:
* Η εμμηνόρροια εμφανίζεται νωρίτερα από τις 21 ημέρες ή αργότερα από τις 35 ημέρες.
* Η γυναίκα χάνει τρεις ή περισσότερες περιόδους στη σειρά, χωρίς να είναι έγκυος, να θηλάζει ή να έχει μπει στην κλιμακτήριο (η κατάσταση αυτή λέγεται αμηνόρροια).
* Η εμμηνόρροια είναι πολύ πιο έντονη ή πολύ πιο μικρή από το σύνηθες.
* Η εμμηνόρροια διαρκεί επί περισσότερο από επτά ημέρες.
* Η περίοδος συνοδεύεται από πόνο, κράμπες, ναυτία ή έμετο (η κατάσταση αυτή λέγεται δυσμηνόρροια).
* Η γυναίκα έχει αιμορραγία ή κηλίδες αίματος μεταξύ των εμμήνων ρύσεων, μετά την εμμηνόπαυση ή μετά το σεξ.
Τί μπορεί να προκαλέσει αυτού του είδους τις διαταραχές;
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να έχουν πολλές και διαφορετικές αιτίες, άλλοτε αθώες και άλλοτε σοβαρές, που κυμαίνονται από μία εγκυμοσύνη ή ορμονικές διαταραχές έως λοιμώξεις, κακοήθειες, νοσήματα, τραυματισμούς και λήψη ορισμένων φαρμάκων.
Πολύ συνηθισμένες αιτίες είναι το έντονο στρες και παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η απώλεια πολλών κιλών, οι ακραίες δίαιτες, η υπερβολικά έντονη γυμναστική (η αμηνόρροια είναι πολύ συχνή στις αθλήτριες που προπονούνται καθημερινά και σκληρά), μία ασθένεια και οτιδήποτε άλλο διαταράξει τη ρουτίνα της γυναίκας.
Ρόλο μπορεί να παίξει και η έναρξη ή η διακοπή της λήψης αντισυλληπτικών (μερικές γυναίκες χρειάζονται έως και έξι μήνες μετά τη διακοπή έως ότου σταθεροποιηθεί ο κύκλος τους), καθώς και ιατρικά προβλήματα όπως τα ινομυώματα και οι πολύποδες της μήτρας, η ενδομητρίωση, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης και οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (νευρογενής ανορεξία και βουλιμία).
Άλλες πιθανές αιτίες είναι η λήψη στεροειδών ή αντιπηκτικών φαρμάκων, οι αιμορραγικές διαταραχές, τα νοσήματα του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός), οι διαταραχές της υπόφυσης του εγκεφάλου που επηρεάζουν την ορμονική ισορροπία του οργανισμού ή ακόμα και οι καρκινικοί όγκοι των ωοθηκών, του ενδομητρίου και του τραχήλου της μήτρας.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η αξιολόγηση στην οποία θα υποβληθεί η γυναίκα εξαρτάται από την ηλικία της, τη διάρκεια της διαταραχής της εμμήνου ρύσεως, το ιατρικό ιστορικό της (ο γιατρός πρέπει να ενημερωθεί για το τι έχει αλλάξει στον έμμηνο κύκλο και την εμμηνόρροια και αν υπάρχουν πρόσθετα συμπτώματα) και τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης.
Οι πρώτες εξετάσεις που συνιστώνται συνήθως είναι υπερηχογραφικός έλεγχος και τεστ Παπανικολάου. Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις, όπως αιματολογικές (για να αποκλείσει π.χ. το ενδεχόμενο αναιμίας και άλλων ιατρικών διαταραχών), καλλιέργεια κολπικού επιχρίσματος (για να αποκλείσει το ενδεχόμενο λοίμωξης), βιοψία ενδομητρίου (μπορεί να διαγνώσει την ενδομητρίωση, τις ορμονικές διαταραχές ή να εντοπίσει καρκινικά κύτταρα) κ.λπ.
Πότε πρέπει να απευθυνθεί η γυναίκα στον γιατρό;
Συνήθως συνιστάται να ζητηθεί συμβουλή από τον γυναικολόγο ιατρό όταν η γυναίκα έχει οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που ακολουθούν:
* Πονάει πολύ στη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή μεταξύ των περιόδων.
* Έχει ασυνήθιστα έντονη αιμορραγία (χρειάσθηκε να αλλάξει σερβιέτα ή ταμπόν κάθε ώρα και επί 2 ή 3 συνεχόμενες ώρες) ή αποβάλλει ασυνήθιστα μεγάλα πήγματα αίματος.
* Έχει μη φυσιολογικό κολπικό έκκριμα ή έκκριμα που μυρίζει άσχημα.
* Αναπτύξει υψηλό πυρετό.
* Η περίοδός της διαρκεί περισσότερο από επτά ημέρες.
* Έχει κολπική αιμορραγία ή κηλίδες μεταξύ των περιόδων ή μετά την κλιμακτήριο.
* Η περίοδός της έχει γίνει πολύ ακανόνιστη, ενώ έως πρότινος είχε ομαλό έμμηνο κύκλο.
* Έχει ναυτία ή έμετο στη διάρκεια της εμμηνόρροιας.
* Έχει συμπτώματα συνδρόμου τοξικού σοκ, όπως πυρετό πάνω από 38,8 βαθμούς Κελσίου, έμετο, διάρροια, τάση λιποθυμίας ή ίλιγγο. Το σύνδρομο αυτό είναι μία σπάνια εκδήλωση έπειτα από μόλυνση και έχει παρατηρηθεί σε μερικές γυναίκες οι οποίες, για παράδειγμα, φορούσαν το ίδιο ταμπόν επί πολύ περισσότερες ώρες απ’ όσο έπρεπε.
Εξυπακούεται ότι η γυναίκα θα επισκεφτεί τον γιατρό και αν υποψιάζεται ότι είναι έγκυος και γι’ αυτό έχει διαταραχή της περιόδου της.
Σε ό,τι αφορά στη θεραπεία, αυτή θα εξαρτηθεί από την υποκείμενη αιτία που τυχόν θα ανευρεθεί.
«Ποτέ μια γυναίκα δεν πρέπει να προχωρήσει σε αισθητικές επεμβάσεις στον μαστό (αυξητική με τοποθέτηση ενθέματος, μειωτική ή επέμβαση ανόρθωσης), χωρίς προηγουμένως να έχει εξεταστεί με υπέρηχο αν είναι κάτω από 35 ετών ή με μαστογραφία αν είναι μεγαλύτερη», υπογραμμίζει ο κ. Πέτρος Μαλακάσης, Ειδικός Ακτινοδιαγνώστης Μαστού, Διευθυντής του Απεικονιστικού τμήματος Μαστού και Οστεοπόρωσης της Ευρωκλινικής Αθηνών.
Ο απεικονιστικός έλεγχος κρίνεται απαραίτητος για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία της γυναίκας, η οποία ενδεχομένως να υποχρεωθεί να υποστεί και ένα δεύτερο χειρουργείο, εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν καλοήθη ή ακόμη και κακοήθη ευρήματα που θα έπρεπε να αφαιρεθούν, χειρουργείο που είναι σαφώς σοβαρότερο από μια επέμβαση καλαισθησίας.
Στην περίπτωση που υπάρχει ένθεμα σιλικόνης, υπάρχει το ενδεχόμενο αυτό να πρέπει να αφαιρεθεί, η ανάγκη όμως αυτή θα συνεκτιμηθεί τόσο από τη φύση του μορφώματος, όσο και από τη θέση που αυτό καταλαμβάνει στον μαστό.
Αναφορικά με το αν το άν ένα τέτοιο ένθεμα εμποδίσει τον έλεγχο «κρύβοντας» το εύρημα, ο κ. Μαλακάσης είναι απόλυτα καθησυχαστικός, τη στιγμή που οι σύγχρονες διαγνωστικές τεχνικές απεικονίζουν με τον καλύτερο τρόπο τη «γεωγραφία» του μαστού, ενώ τονίζει σχετικά πως «Η νέα μέθοδος της ψηφιακής μαστογραφίας με τομοσύνθεση μπορεί να αποκαλύψει τα ευρήματα όσο κρυμμένα κι αν είναι, «διαβάζοντας» τον μαστό σελίδα-σελίδα και ανακαλύπτοντας ακόμα και την πιο μικρή βλάβη».
Η αισθητική πλαστική χειρουργική κερδίζει συνεχώς έδαφος και στα δύο φύλα, καθώς ολοένα περισσότεροι άνδρες και γυναίκες ζητούν να απαλλαγούν από τις ατέλειες που τους ενοχλούν και να αποκτήσουν το πρόσωπο και το σώμα των ονείρων τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, σχεδόν 22 εκατομμύρια αισθητικές πλαστικές επεμβάσεις έγιναν το 2015 σε όλο τον κόσμο, παρουσιάζοντας αύξηση κατά περισσότερο από ένα εκατομμύριο σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Σχεδόν οι εννέα στις δέκα επεμβάσεις (το 85,6%) έγιναν σε γυναίκες.
Η πιο δημοφιλής επέμβαση ήταν η αυξητική στήθους, η οποία εφαρμόστηκε σε 1,5 εκατομμύριο γυναίκες - ένας αριθμός αυξημένος κατά 10% σε σύγκριση με το 2014. Η αύξηση ήταν ακόμα μεγαλύτερη στις κοιλιοπλαστικές (έφτασε το 11%) οι οποίες όμως με 759.000 επεμβάσεις ήταν η τέταρτη δημοφιλέστερη επέμβαση μετά τη λιποαναρρόφηση και τη βλεφαροπλαστική.
Από τις μη χειρουργικές αισθητικές μεθόδους, πιο δημοφιλείς παρέμειναν εκείνες που καταπολεμούν τις ρυτίδες, με τις εγχύσεις αλλαντοτοξίνης (μπότοξ) να ξεπερνούν τα 4,6 εκατομμύρια παγκοσμίως και να παραμένουν η πιο συχνά εφαρμοζόμενη αισθητική μέθοδος, όπως ανακοίνωσε η Διεθνής Εταιρεία Αισθητικής Πλαστικής Χειρουργικής (International Society of Aesthetic Plastic Surgery). Στη δεύτερη θέση των μη επεμβατικών θεραπειών βρέθηκαν οι εγχύσεις υαλουρονικού οξέος που έφτασαν τα σχεδόν 2,9 εκατομμύρια. Τρίτη δημοφιλέστερη μη επεμβατική αισθητική μέθοδος ήταν η αποτρίχωση με λέιζερ, που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο θεραπείες.
Στη χώρα μας, «η πιο δημοφιλής επέμβαση στις γυναίκες είναι η αυξητική μαστού, καθώς οι Ελληνίδες έχουν σπάσει τα ταμπού και επιζητούν με αυξανόμενη συχνότητα ένα σφριγηλό, μεγαλύτερο και πιο ανορθωμένο στήθος. Αυξανόμενη ζήτηση έχουν επίσης οι μέθοδοι που αφαιρούν το τοπικό λίπος, όπως η λιποαναρρόφηση και η λιπογλυπτική», λέει η Δρ. Αναστασία Σεφέρη–Δανιήλ, MD, PhD, πλαστική χειρουργός στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (HESPRAS). «Οι άνδρες από την πλευρά τους ζητούν ολοένα συχνότερα να αντιμετωπίσουν τη γυναικομαστία τους και να σμιλεύσουν την κοιλιακή τους χώρα».
Οι ενέσιμες θεραπείες, όπως η μεσοθεραπεία, το μπότοξ, το υαλουρονικό, η αυξητική και η βελτίωση του σχήματος των χειλιών, παραμένουν από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες, ενώ έδαφος φαίνεται να κερδίζει ο συνδυασμός της βλεφαροπλαστικής με προφιλοπλαστική.
Αυξητική τάση παρατηρείται επίσης στη λειτουργική και αισθητική ρινοπλαστική, στην ωτοπλαστική, αλλά και στην αιδοιοπλαστική και στην αυξητική πέους, ενώ μεγάλη ζήτηση παρατηρείται και στη σμίλευση των γλουτών με χειρουργικό ή αναίμακτο τρόπο.
Αρκετές γυναίκες, τέλος, επιλέγουν να υποβληθούν σε σμίκρυνση των μαστών, με τις νέες γυναίκες να προτιμούν να τους αποκαταστήσουν σε σχήμα και όγκο ακόμα και πριν αποκτήσουν παιδιά, συμπληρώνει η Δρ. Σεφέρη-Δανιήλ.
«Στην εποχή μας και παρά την παρούσα, δύσκολη οικονομική συγκυρία, πολλοί συνεχίζουν να αναζητούν τις προαναφερθείσες επεμβάσεις αλλά και πιο σύνθετες, όπως η κλασική κοιλιοπλαστική, η μηροπλαστική και η βραχιονοπλαστική που επιλέγονται από ασθενείς οι οποίοι έχουν κατ’ αρχάς λειτουργικό πρόβλημα», εξηγεί. «Το σημαντικό είναι ότι σήμερα, οι εξειδικευμένοι πλαστικοί χειρουργοί μπορούν να αντιμετωπίσουν κάθε πρόβλημα, εφαρμόζοντας σύγχρονες θεραπείες προσώπου και σώματος με εξελιγμένα υλικά και νέας τεχνολογίας μηχανήματα, που συχνά βοηθούν γρήγορα, ανώδυνα και αναίμακτα τους ασθενείς».
Αισιόδοξο μήνυμα για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας αποτελεί μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη που διαπιστώνει ότι ο συνδυασμός τεσσάρων φαρμάκων μπορεί να συντελέσει στην ανάπτυξη νέων ωαρίων.
Συγκεκριμένα, άρθρο του περιοδικού Human Reproduction αναφέρει ότι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, με επικεφαλής την καθηγήτρια Έβελιν Τέλφερ, παρατήρησαν ότι οι γυναίκες με Λέμφωμα Hodgkin's, που είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία με το φαρμακευτικό σχήμα ABVD (αδριαμυκίνη, μπλεομυκίνη, βιμπλαστίνη και δακαρβαζίνη), είχαν έως δεκαπλάσια ωάρια σε σχέση με τις υγιείς γυναίκες.
«Ουσιαστικά, ο ιστός από τις ωοθήκες των ασθενών που υποβλήθηκαν σε ABVD έδειχνε υγιής και σε παρόμοια κατάσταση με τον ιστό των υγιών γυναικών. Αν και τα έξτρα ωάρια βρίσκονται ακόμη στο στάδιο των ωοθυλακίων, οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν τον μηχανισμό της δημιουργίας τους καθώς και να βρουν τρόπο να τα ωριμάσουν. Πάντως, παραμένει ακόμη ασαφές αν τα ωάρια στην τωρινή φάση τους είναι λειτουργικά για γονιμοποίηση», σχολιάζει ο Χάρης Χ. Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση και την Λαπαροσκοπική Χειρουργική, συνεργάτης στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Μαιευτηρίου ΜΗΤΕΡΑ (http://www.hiniadis.com/).
Και προσθέτει ότι, «ενώ το μήνυμα της μελέτης θα πρέπει να θεωρηθεί ενθαρρυντικό σε κάθε περίπτωση απέχει αρκετά από την όποια εφαρμογή του στην καθ’ ημέρα κλινική πράξη, τόσο για τις γυναίκες που έχουν ιστορικό καρκίνου και επιθυμούν να προστατεύσουν τη γονιμότητά τους, όσο και για εκείνες που θα ήθελαν να την παρατείνουν για διάφορους λόγους».
Συνεπώς, σύμφωνα με τον Δρ. Χηνιάδη, η κατάψυξη ωαρίων θεωρείται επί του παρόντος ως η καταλληλότερη και ασφαλέστερη μέθοδος παράτασης της γυναικείας γονιμότητας.
«Σήμερα με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification), δηλαδή την αποφυγή της βλαπτικής δημιουργίας κρυστάλλων κατά την απόψυξη, μας δίνεται η δυνατότητα να παρατείνουμε την γονιμότητα μιας γυναίκας πρακτικά για όσο το θελήσει αυτή. Μια γυναίκα μπορεί να καταψύξει τα ωάριά της (ή και τμήμα των ωοθηκών της) και όταν αποψυχθούν να γονιμοποιηθούν είτε με σπέρμα δότη, είτε με σπέρμα του συντρόφου-συζύγου της. Εν συνεχεία, τα δημιουργηθέντα έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα με σημαντικά αυξημένες πιθανότητες επιτυχούς κύησης, συγκριτικά με το παρελθόν. Ενώ δηλαδή με την προηγούμενη τεχνολογία το ποσοστό επιτυχίας ήταν κάτω από 10%, με τη νέα μέθοδο φτάνουμε το 30-35%. Σημαντική προϋπόθεση για τα μεγάλα ποσοστά επιτυχίας είναι η εξαρχής καλή ποιότητα των ωαρίων. Με λίγα λόγια, όσο πιο νέα είναι μια γυναίκα που αποφασίζει να καταψύξει το γενετικό της υλικό, τόσο καλύτερες πιθανότητας επιτυχίας έχει στο μέλλον και τόσο καλύτερα εκμεταλλεύεται την τεχνολογία της κρυοσυντήρησης», εξηγεί.
Ως γνωστόν, ενώ η παραγωγή σπέρματος στους άνδρες είναι συνεχής καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους, οι γυναίκες γεννιούνται με έναν καθορισμένο αριθμό ωαρίων, που εν μέρει θα καθορίσει την αναπαραγωγική διάρκεια της ζωής τους. Κατά την εμμηναρχή, οι ωοθήκες περιέχουν 250.000 περίπου ωοθυλάκια, καθένα από τα οποία μπορεί δυνητικά να απελευθερώσει ένα ωάριο κάθε μήνα. Στα τέλη της τέταρτης δεκαετίας της ζωής της γυναίκας (30-40 χρονών), η αναπαραγωγική ικανότητα της μειώνεται εξαιτίας της σταδιακά μειούμενης ποιότητας των υπολοίπων ωαρίων και του γεγονότος ότι μπορεί να μην επιτυγχάνεται ωοθυλακιορρηξία κάθε μήνα. Τελικά, κοντά στην ηλικία των 50 ετών τα λίγα ωοθυλάκια που έχουν απομείνει δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ορμόνες που προκαλούν την ωρίμανση τους και έτσι η γυναίκα οδηγείται στην εμμηνόπαυση.
Για ποιες γυναίκες ενδείκνυται η κατάψυξη ωαρίων
Σύμφωνα με τον Δρ. Χάρη Χ. Χηνιάδη οι γυναίκες που μπορούν ή πρέπει να επωφεληθούν από τη δυνατότητα της κατάψυξης ωαρίων είναι:
Εκείνες που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία. «Οι θεραπείες αυτές μπορούν να βλάψουν σημαντικά τόσο την παραγωγή ωαρίων, όσο και την ποιότητά τους. Καταψύχουμε λοιπόν υγιή και πολυάριθμα ωάρια για χρήση τους στο μέλλον, όταν πιθανότατα οι ωοθήκες δεν θα λειτουργούν», συμβουλεύει οι ειδικός.
΄Οσες έχουν σημαντικά προβλήματα υγείας. Εξαιτίας σημαντικών νόσων ή/και μακροχρόνιας λήψης φαρμάκων πολλές γυναίκες πρέπει να παρατείνουν την τεκνοποίηση για πολλά χρόνια. Με την κρυοσυντήρηση, ειδικά στην περίπτωση που η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών, επιτυγχάνεται η παράταση της γονιμότητάς της μέχρι το τέλος της θεραπείας .
Γυναίκες με προτεραιότητα καριέρας. Ένα καθημερινά αυξανόμενο ποσοστό γυναικών επιλέγουν να προωθήσουν την καριέρα τους έναντι της τεκνοποίησης. Η κατάψυξη ωαρίων είναι ο μοναδικός τρόπος να παρατείνουν τα γόνιμα χρόνια τους και να διαφυλάξουν τη γονιμότητά τους για το μέλλον.
Εκείνες χωρίς σταθερή σχέση ή σύντροφο. Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, όπου η απόφαση της δημιουργίας οικογένειας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το γάμο, έχει συντελέσει σε χαμηλό ποσοστό άγαμων γονέων συγκριτικά με τη Δυτική Ευρώπη. Η κατάψυξη ωαρίων προσφέρει τη δυνατότητα διατήρησης της γονιμότητας για όταν η γυναίκα ή το ζευγάρι θελήσει να αποκτήσει παιδιά στο μέλλον.
Γυναίκες με πρόωρη εμμηνόπαυση ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης. Σε αυτή την περίπτωση, ο/η γυναικολόγος οφείλει να ενημερώσει την ασθενή για το χρόνο που πιθανότατα της απομένει και για τις επιλογές που έχει. Εάν δεν υπάρχει σταθερή σχέση ή προοπτική για τεκνοποίηση, ο μόνος τρόπος να διαφυλαχθεί η γονιμότητα για το μέλλον είναι η κατάψυξη ωαρίων.
Πώς γίνεται η κατάψυξη ωαρίων
«Η διαδικασία είναι σχετικά απλή και ακίνδυνη. Μετά από κάποιες απαραίτητες εξετάσεις (υπερηχογράφημα, ορμονικός και ιολογικός έλεγχος), ξεκινά η διέγερση των ωοθηκών, όπως και σε μια απλή εξωσωματική γονιμοποίηση. Μετά από 10-12 ημέρες, όταν τα ωάρια είναι ώριμα χορηγούμε μία ορμόνη η οποία προκαλεί την απελευθέρωσή τους στο υγρό των ωοθυλακίων. Η ωοληψία γίνεται περίπου 36 ώρες μετά την τελική ένεση. Με τη χορήγηση κατάλληλων φαρμάκων η ασθενής περιέρχεται σε ελαφρά γενική αναισθησία -μέθης- που προκαλεί αναλγησία. Το υγρό από τα ωοθυλάκια αναρροφάται με μία βελόνα και παραδίδεται στον εμβρυολόγο, ο οποίος με μικροσκόπιο βρίσκει τα ωάρια. Στη συνέχεια αυτά καταψύχονται σε εξαιρετικά χαμηλή θερμοκρασία. Η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της περίπου μια ώρα μετά τη διαδικασία», εξηγεί ο Δρ. Χηνιάδης.
Τα κατεψυγμένα ωάρια μπορούν φυλαχτούν για δέκα χρόνια σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο. Στην πραγματικότητα, σε τεχνικό επίπεδο μπορούν να παραμείνουν κατεψυγμένα για απεριόριστο χρονικό διάστημα.
«Όταν η γυναίκα αποφασίσει να τεκνοποιήσει, αποψύχουμε τα ωάρια και τα γονιμοποιούμε με το σπέρμα το συντρόφου ή του δότη. Παράγουμε έτσι έμβρυα τα οποία μετά από 2-3 ημέρες μεταφέρουμε στη μήτρα της, την οποία φυσικά έχουμε προετοιμάσει ορμονικά», συμπληρώνει ο ειδικός.
Στην περίπτωση όπου η μήτρα έχει αφαιρεθεί για λόγους υγείας, μπορούν τα έμβρυα να μεταφερθούν στη μήτρα παρένθετης μητέρας, η οποία θα κυοφορήσει το έμβρυο και εν συνεχεία θα το αποδώσει στους βιολογικούς του γονείς.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η σχετική νομοθεσία της χώρας μας, επιτρέπει σε άγαμες γυναίκες να χρησιμοποιήσουν τα ωάρια τους και να τα γονιμοποιήσουν με σπέρμα δότη προκειμένου να μείνουν έγκυες.
Πείτε αντίο σε περιττά κιλά και τοπικό πάχος μετά τις γιορτινές διατροφικές ατασθαλίες, επιλέγοντας την μη επεμβατική μέθοδο αδυνατίσματος που σας ταιριάζει.
Πρωτεϊνική Διατροφή Diettube
Απώλεια βάρους σε καθαρό λίπος χωρίς να χαθεί μυϊκή μάζα.
Η πρωτεϊνική δίαιτα με το συμπλήρωμα διατροφής Diet Tube, απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να χάσουν σημαντικό ποσοστό του σωματικού τους βάρους σε λίπος, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για ένα διατροφικό πρωτόκολλο τριών εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων ο ενδιαφερόμενος προσλαμβάνει από το στόμα το πρωτεϊνικό συμπλήρωμα Diet Tube στα πλαίσια ενός εξατομικευμένου προγράμματος διατροφής απώλειας βάρους.
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων δίνεται έμφαση στην υψηλή πρόσληψη πρωτεϊνών μέσω των συμπληρωμάτων και της διατροφής, ενώ κατά την τρίτη γίνεται σταδιακά η επανένταξη των υδατανθράκων στη δίαιτα. Η σύσταση του προγράμματος διατροφής είναι εξατομικευμένη και στηρίζεται σε λεπτομερείς κλινικές σωματομετρήσεις. Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο υπόσχεται την απώλεια περίπου 6 - 8% του σωματικού βάρους σε λίπος, μέσα σε λίγες μέρες, χωρίς να χαθεί μυϊκή μάζα. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως μέσω της κέτωσης, μίας διαδικασίας κατά την οποία ο οργανισμός χρησιμοποιεί τις αποθήκες λίπους για την παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται για όλες τις φυσιολογικές σωματικές και διανοητικές λειτουργίες σε καθημερινή βάση.
Έτσι, το βάρος που χάνεται συνίσταται σε περιττό λίπος, χωρίς καμία επίπτωση στη μυϊκή μάζα. Η λήψη της υψηλής ποιότητας εκλεπτυσμένων πρωτεϊνών από τα συμπληρώματα, σε συνδυασμό με το προσεκτικά σχεδιασμένο πρόγραμμα διατροφής υπόσχονται την ολική, μη χειρουργική αναδιαμόρφωση του σώματος. Δεν ενδείκνυται για όσους πάσχουν από νεφρικές, καρδιολογικές, μεταβολικές ή άλλες παθήσεις. Το διατροφικό πρωτόκολλο των τριών εβδομάδων μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειάζεται, έπειτα από τη συμβουλή του γιατρού, προκειμένου να επιτευχθούν οι εκάστοτε προσωπικοί στόχοι.
Κρυολιπόλυση (με το αυθεντικό μηχάνημα Coolsculpting by Zeltiq USA)
Αντιμετώπιση τοπικού πάχους.
Η μέθοδος Κρυολιπόλυσης Coolsculpting αποτελεί το νέο - μη επεμβατικό - όπλο για απώλεια τοπικού λίπους. Είναι η μοναδική, μη επεμβατική διαδικασία που χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία ψύξης για μόνιμα αποτελέσματα στην εξάλειψη του τοπικού λίπους, σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος, μέσω μιας μοναδικής τεχνολογίας που ονομάζεται Cryolipolysis. Η εφαρμογή του δεν περιλαμβάνει τομές, δεν χρειάζεται αναισθησία, δεν απαιτεί νοσηλεία, ενώ μειώνει το στρώμα του λίπους χωρίς να βλάπτει το δέρμα ή άλλους ιστούς.
Γιατί να επιλέξετε την Κρυολιπόλυση με το Coolsculpting;
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως δεν είναι όλες οι συσκευές Κρυολιπόλυσης ίδιες. Η αποτελεσματικότητα καθώς και η ασφάλεια της εφαρμογής εξαρτάται και από τον τύπο του μηχανήματος. Μόνο το Coolsculpting προσφέρει την κατοχυρωμένη τεχνολογία Freeze Detect που εξασφαλίζει τα πιο ασφαλή και θεαματικά αποτελέσματα σε μία μόνο συνεδρία. Με σήμανση CE για ιατρικά μηχανήματα τύπου lla και εγκεκριμένο από τον FDA (Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων). Η διαδικασία πραγματοποιείται υπό ιατρική παρακολούθηση. Χάρη στη χρήση του ψύχους – σε ελεγχόμενη διαδικασία – (Freeze Detect) αναγκάζει τα λιποκύτταρα να μπουν σε «απόπτωση», δηλαδή να καταστραφούν και στη συνέχεια ν’ αποβληθούν από τον οργανισμό, «φαγοκυττάρωση», με φυσιολογικά βιολογικό τρόπο.
Αποτελεί ιδανική μέθοδο για όσους εμφανίζουν τοπικό πάχος που αντιστέκεται στη δίαιτα και την άσκηση. Εφαρμόζεται με επιτυχία στους γλουτούς (ψωμάκια), την κοιλιά, το πλάι της μέσης, το εσωτερικό των μηρών, γενικά στις περιοχές που υπάρχει συσσωρευμένο λίπος, τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες.
Η θεραπεία της Κρυολιπόλυσης χρειάζεται συνήθως μία συνεδρία. Ανάλογα με το μέγεθος της περιοχής θεραπείας, μια συνεδρία μπορεί να διαρκέσει από 45 λεπτά έως και 2 ώρες περίπου. Από την ανταπόκριση που έχει κάθε επιδερμίδα θα κριθεί αν θα χρειαστεί επαναληπτική συνεδρία. Το τελικό αποτέλεσμα γίνεται ορατό 2-3 μήνες μετά την εφαρμογή.
Απόστολος Γαϊτάνης, πλαστικός χειρουργός
www.agaitanis.gr
Με πλήρη επιτυχία, με τη βοήθεια της κατάλληλης ορμονικής θεραπείας, αντιμετωπίζεται, πλέον, η πρόωρη εμμηνόπαυση, που πλήττει εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 30-40 χρόνων σε όλο τον κόσμο.
Υπολογίζεται ότι μία γυναίκα στις 250 στις ηλικίες κάτω των 30 ετών και μία στις 100 σε ηλικία κάτω των 40 ετών εμφανίζουν πρόωρη εμμηνόπαυση, η οποία οφείλεται στην πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια, κατά την οποία εξαντλούνται ή υπολειτουργούν τα ωοθυλάκια,ακόμα και από την εφηβεία.
«Σε φυσιολογικές συνθήκες, η ωοθηκική ανεπάρκεια εμφανίζεται στην εμμηνόπαυση,όταν έχουν απομείνει λιγοστά ωάρια και ωοθυλάκια στις ωοθήκες», λέει ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ (www.gynecologie.gr).
«Η απώλεια των ωοθυλακίων,που παράγουν υψηλά επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης κατά τον έμμηνο κύκλο, έχει ως συνέπεια να ελαττώνονται ραγδαία τα επίπεδα των οιστρογόνων και έτσι η γυναίκα να εκδηλώνει συμπτώματα όπως εξάψεις, διαταραχές ύπνου, ξηρότητα κόλπου και πόνο κατά την σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία). Αυτάφυσιολογικά αρχίζουν να αναπτύσσονται μετά τα 45-50 έτη. Στην περίπτωση της πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας, όμως, τέτοιου είδους συμπτώματα και, κυρίως, η αμμηνόρροια, εκδηλώνονται σε έφηβα κορίτσια ή σε 20άρες ή 30άρες γυναίκες, δηλαδή πολύ νωρίς για να έχει μπει η γυναίκα στην κλιμακτήριο».
Αν και από τις νεαρές γυναίκες με αμηνόρροια μόνο το 2-10% θα διαγνωστούν τελικά με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια, η έγκαιρη διάγνωση της διαταραχής είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί δίχως θεραπεία συνοδεύεται από υψηλό κίνδυνο επιπλοκών, όπως η οστεοπόρωση και η καρδιαγγειακή νόσος. Επιπρόσθετα, σε αρκετές περιπτώσεις σχετίζεται με ορισμένα νοσήματα, τα οποία πρέπει διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν εγκαίρως.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων & Γυναικολόγων (ACOG), η εξάντληση ή δυσλειτουργία των ωοθυλακίων, που οδηγεί στην ωοθηκική ανεπάρκεια, μπορεί να οφείλεται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες κυρίως του χρωμοσώματος Χ (όπως η λεγόμενη γοναδική δυσγενεσία με ή χωρίς σύνδρομο Turner, και το σύνδρομο του εύθραυστου Χ), να είναι απόρροια χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας για καρκίνο και να σχετίζεται με πολλαπλές ενδοκρινικές παθήσεις (π.χ. υποπαραθυρεοειδισμό και υποαδρεναλισμό). Λιγότερο συχνά είναι επακόλουθο διηθητικών ή λοιμωδών νόσων (π.χ. παρωτίτιδα) ή ακόμα και εγχειρήσεων στην πυελική χώρα. Στο 4% των περιπτώσεων υπάρχουν ενδείξεις ότι πρόκειται για αυτοάνοσο νόσημα, αλλά στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (έως και στο 80-90%) η αιτιολογία της είναι άγνωστη και έτσι χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.
Διάγνωση
Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση είναι να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης και στη συνέχεια να ληφθεί το ατομικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό και να υποβληθεί το κορίτσι σε μερικές εξετάσεις.
Το ACOG τονίζει ότι, για να διαγνωστεί ένα κορίτσι ή νεαρή γυναίκα με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια, πρέπει να έχει ακανόνιστο έμμηνο κύκλο για τουλάχιστον τρεις συνεχείς μήνες (δίχως να έχει προηγηθεί λήψη αντισυλληπτικών ή να πάσχει από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών), καθώς και να είναι διαταραγμένα τα επίπεδα ορισμένων ορμονών στο αίμα της (πολύ υψηλή FSH και χαμηλή οιστραδιόλη) σε δύο ξεχωριστές αιματολογικές εξετάσεις, που πρέπει να γίνονται με απόσταση τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων η μία από την άλλη.
«Μία γυναίκα ηλικίας κάτω των 40 ετών με αμηνόρροια επί 3 ή περισσότερους μήνες, η οποία έχει FSH σε εμμηνοπαυσιακά επίπεδα, δηλαδή πάνω από 30-40 mlU/mL ανάλογα με το εργαστήριο, πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια της πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας», τονίζει ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Η γυναίκα αυτή μπορεί να έχει και οιστραδιόλη κάτω από 50 pg/ml, γεγονός που υποδηλώνει απουσία ωοθυλακίων ή μη λειτουργικά ωοθυλάκια, αλλά τα επίπεδα της FSH θεωρούνται τα πιο καθοριστικά».
Και συνεχίζει: «Τη διάγνωση διευκολύνει πολύ η αιματολογική εξέταση ΑΜΗ, που αναδεικνύει το πρόβλημα της μειωμένης ωοθηκικής εφεδρείας πολύ νωρίτερα από την κλινική της εμφάνιση, ειδικά σε συνδυασμό με το γυναικολογικό υπερηχογράφημα ωοθηκών και τον κλασικό ορμονολογικό έλεγχο της 2ης-4ης ημέρας της περιόδου».
Στο πλαίσιο της διερεύνησης, ο ειδικός ιατρός αποκλείει, επίσης, το ενδεχόμενο να πάσχει η ασθενής από άλλες παθήσεις που διαταράσσουν τον έμμηνο κύκλο, όπως οι διαταραχές του θυρεοειδούς και τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα, και λαμβάνει λεπτομερές οικογενειακό ιστορικό, γιατί τα κορίτσια με συγγενή πρώτου βαθμού με πρώιμη εμμηνόπαυση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας.
Πολύ σημαντικό είναι,επίσης, το ατομικό ιστορικό,αφού μπορεί να εμπλέκονται αυτοάνοσα νοσήματα, προηγούμενες εγχειρήσεις, χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες.
Όταν οριστικοποιηθεί η διάγνωση, η γυναίκα θα υποβληθεί σε πρόσθετες εξετάσεις, όπως έλεγχο καρυότυπου (για ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών) και επινεφριδικών αντισωμάτων και διακολπικό υπερηχογράφημα, ειδικά αν η ασθενής επιθυμεί να αποκτήσει στο μέλλον παιδιά διότι μερικά συνυπάρχοντα προβλήματα (π.χ. επινεφριδική ανεπάρκεια) μπορεί να απειλήσουν την έγκυο και το μωρό της.
Θεραπεία
Η θεραπεία της πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας «γίνεται πάντοτε με ιδιαίτερη ευαισθησία στις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες των νεαρών ασθενών, ειδικά όταν είναι έφηβες οι οποίες ούτως ή άλλως βρίσκονται σε ηλικία των έντονων αναπτυξιακών αλλαγών, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά και τον ψυχισμό τους», προσθέτει ο Δρ. Βασιλόπουλος.
Η κύρια θεραπεία είναι η ορμονική, αφού πρέπει να αντικατασταθούν οι ορμόνες που φυσιολογικά θα παρήγαγαν οι ωοθήκες έως την εμμηνόπαυση. Στόχος της ορμονοθεραπείας δεν είναι μόνο να καταπραϋνθούν τα συμπτώματα, αλλά να υποστηριχθεί η οστική, η καρδιαγγειακή και η σεξουαλική υγεία της ασθενούς. Οι ορμόνες χορηγούνται σε διάφορα σχήματα, συνήθως μακροχρόνια και είναι ασφαλείς.
Η γυναίκα πρέπει,επίσης, να προσέχει τη διατροφή, το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας και γενικά τον τρόπο ζωής της (π.χ. πρέπει να αποφεύγει το κάπνισμα) για να προστατευθεί ακόμα περισσότερο από τις επιπλοκές της κατάστασής της, ιδιαίτερα από την πρόωρη οστεοπόρωση και την καρδιοπάθεια.
Όσον αφορά στη γονιμότητα, αυτή μπορεί να διατηρηθεί ακόμα κι αν η γυναίκα διαθέτει λίγα μόνο λειτουργικά ωοθυλάκια. Όντως, τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι, παρά τη διάγνωση της πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας, ποσοστό έως και 10% των ασθενών επιτυγχάνει φυσική εγκυμοσύνη, ακόμα και χρόνια μετά τη διάγνωση. Ωστόσο, οι περισσότερες δύσκολα θα μείνουν έγκυες με δικά τους ωάρια και έτσι συνήθως υποβάλλονται σε εξωσωματική με δανεικά ωάρια.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να γίνει εγκαίρως η διάγνωση, γι’ αυτό ο Δρ. Βασιλόπουλος συνιστά σε όλες τις γυναίκες με παράγοντες κινδύνου, όπως γνωστή αυτοανοσία (π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, νόσο Crohn, ελκώδη κολίτιδα, λεύκη, ψωρίαση, θυρεοειδίτιδα Hashimoto κ.λπ.), οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης ή ατομικό ιστορικό χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας ή εγχείρησης για αφαίρεση κύστης ενδομητρίωσης, να υποβάλλονται σε ορμονολογικο έλεγχο νωρίς και τακτικά. Τέλος θα πρέπει να τους προτείνεται η λύση της κατάψυξης ωαρίων, ακόμα και πριν από την ηλικία των 35 ετών.
Οι γιορτές πλησιάζουν και όλοι σιγά σιγά μπαίνουμε στο πνεύμα τους, προετοιμάζοντας όχι μόνο τους χώρους του σπιτιού μας αλλά και τον εαυτό μας. Προλαβαίνουμε όμως να διώξουμε την κούραση της όψης και της καθημερινότητάς μας, ώστε να είμαστε πιο όμορφοι και λαμπεροί στα πάρτυ και τα ρεβεγιόν των ημερών που έρχονται;
«Υπάρχει αρκετός χρόνος ακόμη για να ανανεωθούμε και να “σβήσουμε” τον χρόνο που πέρασε, με τη βοήθεια νέων, μη επεμβατικών τεχνικών οι οποίες προσφέρουν επαναστατική ανάπλαση του δέρματος και σημαντική, μακροχρόνια βελτίωση στην γενική υφή του, στις ρυτίδες, στις ουλές και σε κάθε σημάδι πάνω του», λέει η Δρ. Αναστασία Σεφέρη–Δανιήλ, MD, PhD, πλαστική χειρουργός στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (HESPRAS).
Η πρώτη από αυτές τις τεχνικές είναι τα λέιζερ νέας γενιάς που γίνονται με εξελιγμένης τεχνολογίας μηχανήματα και συμβάλλουν σε πολλαπλές ενδείξεις όπως ανάπλαση–ανανέωση του δέρματος, αναζωογόνηση, σύσφιξη, θεραπεία ουλών ακμής, θεραπεία φωτογήρανσης, εξάλειψη δυσχρωμιών, κηλίδων και πανάδων, και περιορισμός των διεσταλμένων πόρων.
Η θεραπεία με λέιζερ είναι μια ανώδυνη διαδικασία που μεταβάλλει τη δομή του ιστού κάτω από την επιδερμίδα, δημιουργώντας έτσι τις καλύτερες συνθήκες για αναγέννηση του κολλαγόνου και της ελαστίνης. Η διαφορά είναι εμφανής από την πρώτη κιόλας εφαρμογή, με το αποτέλεσμα να γίνεται προοδευτικά ολοένα καλύτερο.
Η μέθοδος είναι σχετικά γρήγορη και δεν αφήνει καμία εμφανή πληγή στο δέρμα. Έτσι, το άτομο επανέρχεται πλήρως στις καθημερινές δραστηριότητές τους τοποθετώντας μία ενυδατική κρέμα, την αντηλιακή του και ίσως λίγο make up (για όποιον το χρησιμοποιεί).
Το σημαντικότερο όφελος της θεραπείας με λέιζερ είναι το γεγονός ότι το κολλαγόνο και οι ίνες της ελαστίνης του δέρματος συνεχίζουν αδιάκοπα να αναγεννώνται και να βελτιώνονται για μήνες μετά το πέρας των συνεδριών. Ο αριθμός των απαιτούμενων συνεδριών εξαρτάται από τη φύση του εκάστοτε προβλήματος.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα δέρμα πιο φωτεινό, νεανικό, αναγεννημένο και σφριγηλό με τις διάφορες βλάβες να έχουν μειωθεί δραματικά, εάν δεν έχουν εξαφανιστεί εντελώς.
Ειδικά για τις ρυτίδες έκφρασης στο μέτωπο, το μεσόφρυο, τα μάτια και το λαιμό γίνεται επίσης ενέσιμη θεραπεία με τη γνωστή σε όλους αλλαντοτοξίνη, το αποτέλεσμα της οποίας διαρκεί (ανάλογα, βέβαια, με το περιστατικό) επί περίπου 5-6 μήνες.
Η διαδικασία είναι απλή και δεν διαρκεί περισσότερο από 5 λεπτά. Η θεραπεία είναι κατάλληλη για κάθε ηλικία, εφόσον εμφανίζονται έντονα ρυτίδες έκφρασης. Στην εποχή μας είναι πιο θεμιτά τα φυσικά αποτελέσματα με στόχο την πρόληψη και την αναστροφή των βλαβών ανάλογα με την προσωπικότητα και την ηλικία κάθε ατόμου.
Για την αντιμετώπιση των βαθιών ρυτίδων, των «κενών», των ημιατροφικών σημείων κ.λπ. χρησιμοποιούνται τα εμφυτεύματα υαλουρονικού οξέως, τα οποία είναι κατάλληλα και για τη διόρθωση λεπτών ρυτίδων γύρω απο τα μάτια και το στόμα, βαθιών ρινοχειλικών ρυτίδων, αύξηση όγκου ή και περιγράμματος των χειλιών, αύξηση όγκου ζυγωματικών και διόρθωση του περιγράματος του προσώπου. Η τοποθέτηση είναι ανώδυνη και τα αποτελέσματα εντυπωσιακά και με μεγάλη διάρκεια.
Οι μεσοθεραπείες είναι μία άλλη μέθοδος που επιλύει προβλήματα κάθε ηλικίας. Μπορούν να εφαρμοστούν και να αντιμετωπίσουν προβλήματα αφυδάτωσης, λεπτών γραμμών, θαμπής όψης κ.λπ. Προκαλούν αντιγήρανση, συγκρατούν το νερό κάτω απο το δέρμα και διατηρούν την επιδερμίδα λεία, ενυδατωμένη και νεανική. Οι μεσοθεραπείες είναι μια μέθοδος ασφαλής και γρήγορη, και εφαρμόζονται στο πρόσωπο, γύρω από τα μάτια, στο λαιμό, στο ντεκολτέ και στα χέρια.
Η φυσική μορφή τους είναι η αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP, με την οποία εγχέονται αυξητικοί παράγοντες τους οποίους παίρνουμε από το αίμα του ασθενή με μία απλή αιμοληψία.
Φυσικό αποτέλεσμα και πρωτόγνωρη λάμψη ακόμα και ύστερα από ένα χρόνο μπορεί να αποκτήσει κανείς με μεθόδους όπως η λιπομεταφορά και οι εγχύσεις βλαστοκυττάρων, ενώ η ανόρθωση του προσώπου με νήματα επίσης είναι μια δελεαστική λύση ειδικά για όσους φοβούνται το χειρουργικό λίφτινγκ προσώπου.
Η διαδικασία τοποθέτησης των νημάτων είναι σύντομη και ελάχιστα επεμβατική. Γίνεται με τοπική αναισθησία στο ιατρείο, όπως όλες οι παραπάνω θεραπείες, και δεν έχει επιπλοκές εφόσον πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ιατρό. Τα νήματα που διατίθενται στο εμπόριο είναι πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους, αφού μπορεί να είναι απλά, με κώνους, PDO, με κόμπους COGS, APTOS, PDO SPIDER WEB κ.λπ.
Συνοπτικά, με όλες αυτές τις μεθόδους μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς μπορούν άνδρες και γυναίκες να απαλλαγούν από ρυτίδες, χαλάρωση και οτιδήποτε τους ενοχλεί στο δέρμα τους, δίχως να «παγώσουν» την έκφρασή τους και αποκτώντας ένα φυσικό, φωτεινό και λαμπερό λουκ χωρίς τίποτε το εξεζητημένο. Και όλ’ αυτά μπορούν να επιτευχθούν στο ιατρείο, δίχως πόνο και ταλαιπωρία.
Η εμμηνόπαυση αρχίζει 12 μήνες μετά την τελευταία έμμηνο ρύση και σηματοδοτεί το τέλος της γονιμότητας της γυναίκας. Παρότι είναι μία διαδικασία από την οποία όλες οι γυναίκες θα περάσουν αργά ή γρήγορα, είναι πολλές οι παρανοήσεις γι' αυτήν που εξακολουθούν να επικρατούν.
Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Yποβοηθούμενη Aναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ (www.gynecologie.gr) εξηγεί τι πρέπει να ξέρουμε.
1. Πόσο διαρκεί; Είναι δύσκολο να υπολογιστεί η ακριβής διάρκειά της, διότι παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση από γυναίκα σε γυναίκα. Τα τυπικά συμπτώματά της (π.χ. εξάψεις, διακυμάνσεις ψυχικής διάθεσης κ.λπ.) συνήθως αρχίζουν από την εποχή της περιεμμηνόπαυσης, όταν δηλαδή αρχίζουν οι ωοθήκες να μειώνουν την παραγωγή οιστρογόνων και ο έμμηνος κύκλος να χάνει τη σταθερότητά του. Ωστόσο η εμμηνόπαυση δεν θεωρείται πως έχει αρχίσει αν δεν περάσουν 12 μήνες από την τελευταία έμμηνο ρύση. Επιπλέον, θα πρέπει να σταματήσουν εντελώς και τα συμπτώματά της, για να θεωρηθεί η γυναίκα ως μετεμμηνοπαυσική.
Όλ' αυτά πρακτικά σημαίνουν ότι η συγκεκριμένη περίοδος στη ζωή της γυναίκας μπορεί να διαρκέσει από λίγα έως πολλά χρόνια. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Internal Medicine έδειξε ότι η διάρκειά της κυμαίνεται από 3,5 έως 14 χρόνια (η μέση είναι τα 7,4 χρόνια), δηλαδή μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη απ' ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Επιπρόσθετα, σχεδόν επτά στις δέκα γυναίκες αρχίζουν να έχουν συμπτώματα πριν αρχίσει η διαταραχή του έμμηνου κύκλου.
Φυσικά όλ' αυτά παύουν να ισχύουν σε περίπτωση ιατρικώς προκαλούμενης εμμηνόπαυσης (π.χ. με χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών, χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία που καταστρέφουν τις ωοθήκες ή χρήση ορισμένων φαρμάκων), η οποία είναι απότομη και οριστική.
2. Σε ποια ηλικία παρουσιάζεται; Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι γύρω στα 50 χρόνια, αλλά μπορεί να αρχίσει σε οποιαδήποτε ηλικία μεταξύ 35 και 60 ετών. Υπολογίζεται ότι το 1% των γυναικών έχουν εμμηνόπαυση πριν γίνουν 40 ετών, ενώ το 5% πριν τα 45. Η εμμηνόπαυση πριν από τα 40 θεωρείται πρόωρη και, εφ' όσον δεν έχει προκληθεί από ιατρική παρέμβαση, μπορεί να έχει γενετικά, μεταβολικά, αυτοάνοσα κ.λπ. αίτια. Σε κάθε περίπτωση, η φυσική εμμηνόπαυση που αρχίζει πριν από τα 40 πρέπει να αξιολογείται ενδελεχώς από έναν ειδικό.
3. Μπορεί να έχει εμμηνόπαυση μια γυναίκα χωρίς εξάψεις; Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης παρουσιάζουν μεγάλο εύρος και δεν είναι τα ίδια σε όλες οι γυναίκες. Υπολογίζεται ότι περίπου δύο στις δέκα δεν έχουν καθόλου εξάψεις, το 20% έχουν σοβαρές εξάψεις και οι υπόλοιπες έχουν εξάψεις οι οποίες είναι μεν ενοχλητικές αλλά ανεκτές.
Οι εξάψεις έχουν την τάση να είναι χειρότερες πριν διακοπεί η έμμηνος ρύση και να καταπραΰνονται με το πέρασμα του χρόνου, αλλά ποσοστό 10-15% των γυναικών βασανίζονται από αυτές για μια 10ετία ή περισσότερο. Οι καπνίστριες και οι υπέρβαρες/παχύσαρκες γυναίκες συνήθως υποφέρουν περισσότερο.
4. Ποια είναι τα άλλα συμπτώματα; Η γυναίκα μπορεί να έχει προβλήματα ύπνου, που άλλοτε οφείλονται στη νυχτερινή εφίδρωση λόγω των εξάψεων και άλλοτε όχι. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι να ξυπνάει η γυναίκα από το βαθύ ύπνο κάποια στιγμή μέσα στη νύχτα (συχνά μεταξύ 1-3 το πρωί), να κάνει ανήσυχο ύπνο ή να έχει αϋπνίες, με συνέπεια να μην ξεκουράζεται, να γίνεται οξύθυμη και να γκρινιάζει.
Πολύ συχνές είναι επίσης οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης που επιτείνονται από την κόπωση, καθώς και η κολπική ξηρότητα λόγω της μείωσης της παραγωγής οιστρογόνων.
5. Τι συμβαίνει όταν εκδηλώνεται έμμηνος ρύση έπειτα από 10 ή 11 μήνες;
Τίποτα, απλώς η γυναίκα δεν έχει μπει ακόμα στην εμμηνόπαυση. Όπως προαναφέρθηκε για να θεωρηθεί εμμηνοπαυσική πρέπει να περάσει ολόκληρο ημερολογιακό έτος δίχως έμμηνο ρύση. Αν λοιπόν έχει έμμηνο ρύση στους 11 μήνες, θα πρέπει να ξαναρχίσει να μετράει από την αρχή.
6. Μπορεί η εμμηνόπαυση να προκαλέσει πονοκέφαλο; Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ορμονικές διακυμάνσεις της μπορεί να παίξουν ρόλο στις κεφαλαλγίες. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι γυναίκες που ήδη είχαν πονοκεφάλους που επηρεάζονταν από τις ορμόνες τους. Κλασικό παράδειγμα είναι η καταμήνια ημικρανία (ή αλλιώς ημικρανία της περιόδου ή περιεμμηνορυσιακή ημικρανία), η οποία εκδηλώνεται στο χρονικό διάστημα από δύο ημέρες πριν έως και δύο ημέρες μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως. Υπολογίζεται ότι μία στις δέκα γυναίκες έχουν ημικρανίες που άγονται από τις ορμόνες τους. Τα καλά νέα είναι πως όταν σταθεροποιούν τα ορμονικά επίπεδα της γυναίκας, συνήθως σταματούν και οι πονοκέφαλοι.
7. Μπορεί η γυναίκα να μείνει έγκυος όταν αρχίσει η εμμηνόπαυση; Αν και είναι γεγονός πως η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της γονιμότητας, στη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης δεν μπορεί να αποκλειστεί μια εγκυμοσύνη, ειδικά αν η γυναίκα είναι ακόμα μικρή (γύρω στα 40-45) ή έχει σποραδικά συμπτώματα. Και αυτό, διότι ναι μεν οι ωοθήκες υπολειτουργούν, αλλά υπάρχουν και διαστήματα που υπερλειτουργούν επομένως όλα μπορούν να συμβούν. Ο γιατρός θα εξετάσει τη γυναίκα, θα λάβει το ιστορικό της και θα προχωρήσει σε συστάσεις για το θέμα της γονιμότητας.
8. Η εμμηνόπαυση σκοτώνει την ερωτική επιθυμία; Αν και κάποιες γυναίκες βιώνουν μείωση της ερωτικής επιθυμίας, άλλες έχουν αύξηση και άλλες καμία διαφορά. Αυτό οφείλεται στο ότι η ερωτική επιθυμία είναι περισσότερο θέμα τεστοστερόνης, τα επίπεδα της οποίας δεν επηρεάζονται ιδιαίτερα από την εμμηνόπαυση.
Εκείνο ωστόσο που έχει σαφή σχέση με την εμμηνόπαυση είναι η ενδεχόμενη ξηρότητα του κόλπου, που μπορεί να δημιουργήσει ενοχλήματα στη διάρκεια του σεξ. Αν έχετε τέτοια ενοχλήματα, συμβουλευθείτε τον γυναικολόγο σας.
9. Παχαίνει η εμμηνόπαυση τη γυναίκα; Όχι απαραιτήτως. Είναι γεγονός πως ο μεταβολισμός επιβραδύνεται και έτσι είναι πιθανό να αυξηθεί το σωματικό βάρος, αλλά αν η γυναίκα προσέξει τις ποσότητες και την ποιότητα τουυ φαγητού που καταναλώνει, και φροντίσει να αυξήσει την κινητικότητά της, μπορεί να αποφύγει τη συσσώρευση περιττών κιλών. Αν, εξάλλου, είχε περιττά κιλά πριν αρχίσει η εμμηνόπαυση και κατορθώσει να χάσει μερικά (γύρω στα 10), μπορεί να παρουσιάσει ύφεση των εξάψεών της, όπως είχε δείξει μελέτη του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ.
10. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης είναι επικίνδυνη; Η χορήγηση ορμονών για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης έχει σχετισθεί με ορισμένους κινδύνους και έτσι το αν θα προταθεί σε μια γυναίκα ή όχι, εξαρτάται από το ατομικό ιατρικό ιστορικό και τους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο και καρδιοπάθεια που έχει.
Γενικώς, δεν συνιστάται ορμονοθεραπεία σε γυναίκες που πλησιάζουν τα 60 ή έχουν αυξημένη χοληστερόλη, υπέρταση, παχυσαρκία ή ιστορικό καπνίσματος. Δεν συνιστάται επίσης σε γυναίκες με ορισμένα προβλήματα υγείας, όπως καρκίνο του μαστού ή ανεξήτητη κολπική αιμορραγία. Αν, όμως, η γυναίκα είναι γύρω στα 45-50, υγιής και χωρίς παράγοντες κινδύνου, μπορεί να είναι κατάλληλη υποψήφια.
Η απόφαση λαμβάνεται εξατομικευμένα, για κάθε γυναίκα ξεχωριστά.